Właściwości granitu jako materiału budowlanego

Kamień naturalny to ceniony od wieków materiał budowlany, przede wszystkim ze względu na swoją odporność na czynniki środowiskowe i uniwersalność. Najczęściej wykorzystywany w budownictwie jest granit. Z naszego artykułu dowiesz się, dlaczego jest najpopularniejszym kamieniem naturalnym i jakie są jego właściwości jako materiału budowlanego.

Charakterystyka granitu

Granit to kwaśna skała magmowa głębinowa. Oznacza to, że powstał poprzez zastygnięcie lub krystalizację płynnego stopu krzemianowego, czyli magmy w głębi skorupy ziemskiej. Jest skałą polimineralną, a więc składającą się z wielu minerałów, przede wszystkim kwarcu, ortoklazu, plagioklazu i biotytu. Ma na ogół bezładną teksturę i strukturę jawnokrystaliczną, najczęściej średniokrystaliczną, rzadziej grubokrystaliczną lub drobnokrystaliczną. Przybiera zazwyczaj barwę szarą lub jasnoszarą, czasami niemal białą lub białoróżową, rzadziej ciemnoszarą, zieloną lub czerwoną. Zwykle jednak jest niejednolity kolorystycznie. Występuje na wszystkich kontynentach w wytworach skalnych wszystkich er, również jako budulec masywów górskich. W Polsce granit spotyka się na powierzchni ziemi na Dolnym Śląsku i w Tatrach, zaś w głębokim podłożu – również na terenie między Krakowem a Zawierciem i w północno-wschodniej części kraju. Jego złoża natomiast są obecnie eksploatowane z Karkonoszy oraz masywów strzelińskiego i strzegomskiego.

Jako skała magmowa granit cechuje się znaczną gęstością (2,30-2,75 g/m³), a co za tym idzie –stosunkowo dużym ciężarem. Charakteryzuje się przy tym niezwykłą twardością, długą żywotnością i ogromną odpornością na czynniki zewnętrzne – ściskanie, zarysowanie, wysokie i niskie temperatury, promienie UV (dlatego nie ulega odbarwieniom), wilgoć, opady śniegu czy działanie kwaśnych deszczów. Wszystkie te jego właściwości sprawiają, że jest bardzo popularnym materiałem do tworzenia rzeźb i nagrobków. Przede wszystkim jednak przyczyniają się do jego wykorzystywania na szeroką skalę w budownictwie, najczęściej w postaci płyt. Jakie jeszcze właściwości granitu wpływają na częste korzystanie z niego w celach budowlanych?

Granit jako materiał budowlany

Oprócz wskazanych powyżej najważniejszych cech granitu, istotne dla jego przydatności w budownictwie są jeszcze inne właściwości. Granit ma wprawdzie podobną twardość jak marmur, ale jest zdecydowanie bardziej wytrzymały i tańszy. Nie przewodzi ciepła tak dobrze jak marmur, ale kiedy już się nagrzeje, przez znacznie dłuższy czas to ciepło utrzymuje i oddaje je równomiernie. Jest również zdecydowanie bardziej mrozoodporny i mniej nasiąkliwy. Z tych powodów nie tylko jest wykorzystywany w formie bloków do budowy fundamentów, ale też sprawdza się świetnie na zewnątrz budynku. To znakomity budulec okładzin zewnętrznych, tarasów, schodów, balustrad, poręczy i parapetów zewnętrznych czy posadzek na tarasach i balkonach. Z granitu często budujemy również ogrodzenia, elementy architektury ogrodowej, ścieżki, podjazdy i fontanny. Dzięki swojej wytrzymałości, długiej żywotności i odporności na czynniki zewnętrzne granit jest stosowany także do tworzenia płyt chodnikowych, gotowych krawężników i nawierzchni z kostki brukowej. Zdarza się więc, że naszymi klientami są jednostki samorządu terytorialnego, które zamawiają też stoły, ławki czy inne meble kamienne do przestrzeni publicznej – mówi pracownik firmy kamieniarskiej RockArt ze Zgorzelca.

Granit, mimo swojej twardości, odporności i wytrzymałości, jest równocześnie materiałem, który stosunkowo łatwo poddaje się obróbce. Oczywiście pod warunkiem, że dokonują jej profesjonaliści i specjaliści w tej dziedzinie. Z tego powodu  wykorzystuje się go na szeroką skalę także w tworzeniu konstrukcji wewnątrz budynku. Można go zastosować np. do obudowy kominka, budowy schodów wewnętrznych, parapetów i balustrad. Oprócz wspomnianych właściwości posiada również niewątpliwe walory estetyczne, dlatego często używa się go do elementów wykończenia wnętrz: płytek zastępujących płytki ceramiczne, posadzek, zlewów czy blatów łazienkowych i kuchennych. Co ważne, granit nie wymaga impregnacji. Dzięki swojej małej nasiąkliwości nie wchłania plam, a te po niedługim czasie znikają. Do czyszczenia granitowych powierzchni nie potrzeba żadnych środków chemicznych, wystarczy myjka ciśnieniowa.

Rodzaje płyt granitowych     

Na rynku jest dostępnych kilka rodzajów płyt granitowych, które mają dodatkowe właściwości. Najbardziej efektowne płyty polerowane tworzy się poprzez szlifowanie powierzchni materiału odpowiednimi kamieniami polerskimi. Cechują się gładką powierzchnią i intensywną kolorystyką. Z uwagi na swoją trwałość oraz odporność na warunki atmosferyczne i zarysowania mogą być stosowane na zewnątrz, np. do parapetów, podstopni płyt elewacyjnych czy okładzin zewnętrznych. Nie zaleca się ich używania do budowy schodów zewnętrznych, ale już w przypadku schodów wewnętrznych sprawdzają się znakomicie. Ze względu na walory estetyczne często wykonuje się z nich elementy szczególnie eksponowane, takie, jak choćby blaty.

Granit płomieniowany z kolei otrzymuje się dzięki podgrzaniu płyt do wysokiej temperatury przy użyciu specjalnych palników, a następnie schłodzeniu ich wodą. To zapewnia im właściwości antypoślizgowe, dlatego często wykorzystuje się je do budowy schodów, tarasów i posadzek. W wyniku płomieniowania i schładzania uzyskuje się tez nierówną, chropowatą strukturę materiału.

Płyty antykowane to rozwiązanie pośrednie między granitem polerowanym a płomieniowanym. Wytwarza się je na drodze szlifowania powierzchni kamienia specjalnymi szczotkami. Wyróżniają się bardziej matowym odcieniem, niewielką nasiąkliwością, a zarazem ogromną odpornością na zarysowania. Mogą więc być swobodnie wykorzystywane na zewnątrz. Granit szlifowany to częsty budulec parapetów i blatów, a także ścian, posadzek i schodów.

Granit jest dostępny w wielu odcieniach i rozmaitych wersjach kolorystycznych. Dzięki temu można go dopasować niemal do każdego krajobrazu, otoczenia, budynku czy wnętrza. Co istotne, efekty wizualne idą w jego przypadku w parze z korzystnymi pod kątem użyteczności w budownictwie właściwościami.